Δευτέρα 11 Ιανουαρίου 2010

Κοπεγχάγη: Η ώρα των αποφάσεων και όχι των λόγων

Του Ν. Χρυσόγελου,
μέλους της Γραμματείας, εκπροσώπου των Οικολόγων Πράσινων

H Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή στην Κοπεγχάγη δεν είναι μια οποιαδήποτε συνδιάσκεψη. Ποτέ άλλοτε η ανθρωπότητα δεν βρίσκονταν μπροστά σε τόσο κρίσιμες στιγμές και επιλογές που θα καθορίσουν το μέλλον της ανθρωπότητας για τους επόμενους αιώνες. Ξέρουμε ακριβώς τι πρέπει να κάνουμε για να αποτρέψουμε το κλιματικό χάος και ξέρουμε πως μπορούμε να το κάνουμε και πότε πρέπει να το κάνουμε. Ζητούμενο είναι η πολιτική βούληση για τις αναγκαίες αλλαγές, που σίγουρα δεν είναι απλές. Απαιτείται μια σταδιακή αλλά βαθιά αλλαγή στο μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας μέχρι το 2050 ώστε να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων που ευθύνονται για την αλλαγή του κλίματος κατά 85-90%. Κάτι τέτοιο οδηγεί και σε βαθιές αλλαγές στην οικονομία και το μοντέλο ανάπτυξης.
Οι επιστήμονες, οι Πράσινοι, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, η κοινωνία των πολιτών έχουν ξεκαθαρίσει ότι στην Κοπεγχάγη δεν πρέπει να προκύψει τίποτα λιγότερο από μια νομικά δεσμευτική συμφωνία με στόχους, χρονοδιαγράμματα, μηχανισμούς ελέγχου της εφαρμογής της και με οικονομικά μέσα για ενίσχυση των αναπτυσσόμενων χωρών.
Σχετικά με τα κρίσιμα θέματα που θα καθορίσουν την επιτυχία ή αποτυχία της «Κοπεγχάγης» το βασικότερο είναι το αν θα υπάρξει μια νομικά δεσμευτική συμφωνία ή απλώς μια πολιτική διακήρυξη προθέσεων αλλά όχι δεσμεύσεων. Θα υπάρξουν μηχανισμοί εφαρμογής των αποφάσεων ή όλα θα μείνουν σε επίπεδο διακηρύξεων και προθέσεων; Ένα άλλο κρίσιμο θέμα είναι οι στόχοι που θα υιοθετηθούν. Για να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας σε επίπεδα κάτω από 2°C χρειάζεται να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 35-40% μέχρι το 2020 και κατά 85-90% μέχρι το 2050. Υψηλοί στόχοι που όμως δεν θα αποτρέψουν την κλιματική αλλαγή, θα την περιορίζουν απλώς σε πιο «ελεγχόμενα» επίπεδα. Οτιδήποτε άλλο ως στόχος, πχ μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 10%, οδηγεί σε κλιματικό χάος (αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 3-6 °C).
Κρίσιμο θέμα, επίσης, είναι η στροφή της οικονομίας σε πράσινη κατεύθυνση στις βιομηχανικές χώρες αλλά και η χρηματοδότηση των αναγκαίων τεχνολογικών αλλαγών στις αναπτυσσόμενες χώρες. Έχει εκτιμηθεί ότι το κόστος αλλαγές αυτές φτάνει το 1-5% του Παγκόσμιου Ακαθάριστους Προϊόντος. Θα απαιτηθούν, επίσης, σε ετήσια βάση 100-120 δισεκατομμύρια ευρώ για βοήθεια προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, ποσό που θα πρέπει να προέλθει από τις αναπτυγμένες χώρες. Πολλοί υποστηρίζουν ότι τα ποσά αυτά θα πρέπει να είναι επιπλέον των ποσών που πρέπει να διατεθούν μέσω της αναπτυξιακής βοήθειας για την επίτευξη άλλων στόχων (Στόχοι Χιλιετίας για μείωση φτώχειας, εξασφάλιση πρόσβασης σε καθαρό νερό κα). Θα υπάρξουν δεσμεύσεις για αυτούς τους πόρους, θα προέρχονται από δημόσιες πηγές (και άρα θα προστεθούν σε τυχόν ιδιωτικούς πόρους, όπως προτείνουν οι Πράσινοι), θα καταλήξουν πράγματι σε δράσεις για το κλίμα (ή θα χαθούν λόγω της διαφθοράς που κυριαρχεί στις χώρες που χρειάζονται αυτούς του πόρους);
Στην Κοπεγχάγη δεν θα βρίσκονται μόνο οι κυβερνήσεις αλλά και η παγκόσμια κοινωνία των πολιτών και οι Πράσινοι, ώστε να πιεστούν οι κυβερνήσεις να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Όλες οι νεότερες επιστημονικές εκθέσεις καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το κλίμα αλλάζει πολύ πιο γρήγορα από όσο είχε υπολογίσει η τελευταία έκθεση του Διακυβερνητικού Πάνελ για την Κλιματική Αλλαγή. Οι κυβερνήσεις και οι κοινωνίες πρέπει να αντιληφθούν ότι δεν έχουμε περιθώριο για άλλες αναβολές.
Η χώρα μας ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων της συνδιάσκεψης στην Κοπεγχάγη πρέπει να αποκτήσει ένα συγκεκριμένο και δεσμευτικό «Εθνικό Σχέδιο Προστασίας του Κλίματος και Προσαρμογής στις Νέες Κλιματικές Συνθήκες» με ορίζοντα το διάστημα 2010-2050 και με ενδιαμέσους στόχους, αξιολόγηση, βελτίωση. Η ελληνική κυβέρνηση στα λόγια φαίνεται να υιοθετεί κάποιους σχετικά πιο φιλόδοξους στόχους σε σχέση με αυτούς που ίσχυαν για τη χώρα μας λόγω των ευρωπαϊκών δεσμεύσεων μας. Από λόγια όμως σε αυτή τη χώρα άλλο τίποτα. Δυστυχώς στην πράξη, δεν υπάρχουν οι απαραίτητες δεσμεύσεις ότι όλα αυτά που αναγγέλλονται θα υλοποιηθούν. Σε οικονομικό επίπεδο, για παράδειγμα, δεν έχουν υπάρχουν έστω ενδείξεις ότι μπορούν να στηριχθούν έργα που θα οδηγήσουν σε φιλόδοξες παρεμβάσεις για εξοικονόμηση ενέργειας σε τουλάχιστον 2.000.000 κτίρια. Στις μεταφορές δεν έχει υπάρξει αλλαγή σχεδίων ώστε να μειωθεί η αυτοκίνηση και να βελτιωθεί δραστικά το σύστημα των δημόσιων συγκοινωνιών και του σιδηροδρόμου. Στα θέματα της παραγωγής ενέργειας είναι θετικές οι εξαγγελίες για τις ΑΠΕ αλλά δεν είναι ξεκάθαρο τι θα γίνει με τις λιγνιτικές μονάδες. Θα αντικατασταθούν σταδιακά με ΑΠΕ, όπως δήλωσε στη σχετική ερώτησή μου στο debate ο πρωθυπουργός, ή θα προκηρυχθούν οι νέες λιγνιτικές μονάδες, όπως πιέζουν πολλοί την κυβέρνηση;
Οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε μια ειρηνική επανάσταση για το κλίμα και την ενέργεια που θα στηριχθεί σε βαθιές αλλαγές της οικονομίας, της ενεργειακής πολιτικής αλλά που θα συμβάλλει στη δημιουργία 100-150.000 νέων πράσινων θέσεων εργασίας, τη βελτίωση της καθημερινής ζωής των πολιτών και στην αντιμετώπιση τόσο της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας όσο και των διαρθρωτικών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: