Το facebook περιγράφεται εύσχημα ως μια υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης, όπου οι άνθρωποι μπορούν να επικοινωνούν με τους φίλους τους, να δημιουργήσουν καινούργιες σχέσεις, να συγκροτήσουν ομάδες κοινού ενδιαφέροντος. Ο μέσος χρήστης ξοδεύει 20 λεπτά τη μέρα στο facebook. Τις τρεις πρώτες εβδομάδες, όμως, διαθέτει ώρες ολόκληρες αναζητώντας φίλους και ανταλλάσσοντας μηνύματα.
Αυτή είναι η καλή επεξήγηση της υπηρεσίας. Η κακή λέει πως το facebook είναι ένα παγκόσμιο φακέλωμα προς χάρη των μεγάλων πολυεθνικών και των διαφημιστών, που αποθεώνουν τα εξειδικευμένα δημογραφικά στοιχεία. Φιλικό στο χρήστη. Μπορείτε να δημιουργήσετε μία προσωπική σελίδα, η οποία ουσιαστικά υποδηλώνει το δικτυακό σας στίγμα. Αν θέλετε, όμως, να σας βρουν οι παλαιοί συμμαθητές και οι φίλοι, είστε υποχρεωμένοι να χρησιμοποιήσετε το όνομα που αναγράφεται στην ταυτότητά σας. Για πρώτη φορά στην Ιστορία τόσα εκατομμύρια άνθρωποι έδωσαν με προθυμία το αληθινό τους όνομα σε ένα μέσο που είναι προσβάσιμο από όλους. Η εγγραφή, όμως, δεν μπορεί να γίνει χωρίς μία έγκυρη ηλεκτρονική διεύθυνση. Έχουμε, λοιπόν, περίπου 70 εκατομμύρια ονόματα, που αντιστοιχούν σε αντίστοιχο αριθμό ηλεκτρονικών διευθύνσεων. Το σύστημα σε προτρέπει να αναρτήσεις τη φωτογραφία σου και φωτογραφίες φίλων.
Χαριτωμένο; Όχι και τόσο. Το facebook είναι η μεγαλύτερη φωτογραφική βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε ποτέ. Στους υπολογιστές του είναι αποθηκευμένες 2 δισεκατομμύρια φωτογραφίες, ούτε το σύστημα συνοριακών ελέγχων των ΗΠΑ δεν έχει τόσες. Μέχρι να διαβάσετε αυτήν την πρόταση στη βάση θα έχουν προστεθεί εκατοντάδες χιλιάδες φωτογραφίες. Κάθε μέρα 14 εκατομμύρια φωτογραφίες εμπλουτίζουν το φωτογραφικό άλμπουμ της υπηρεσίας. Η συντριπτική πλειονότητα των χρηστών έχει τοποθετήσει προσωπική φωτογραφία. Μπορεί να είναι και η δική σας κάπου εκεί, εν αγνοία σας και μάλιστα ταυτοποιημένη στο πρόσωπό σας. Πώς; Κάποιος φίλος σας «ανέβασε» φωτογραφία σας στο προσωπικό του άλμπουμ, χρησιμοποίησε τη δυνατότητα λεζάντας και έτσι όταν ο δείκτης του mouse περάσει πάνω από το πρόσωπό σας, αποκαλύπτεται και το όνομά σας. Οι χρήστες έχουν κάποιους περιορισμούς στην περιήγηση των προφίλ. Ούτως ή άλλως, δεν μπορείς να βουτήξεις σε εκατομμύρια εγγραφές, θα πνιγείς. Αλλά το facebook μπορεί να τους δει όλους. Και να τους περάσει από λεπτό κόσκινο.
Διατίθεται ένα πλήθος εφαρμογών με τεστ προσωπικότητας, τα οποία σου αποκαλύπτουν πόσο καλός εραστής είσαι ή σε ποιο είδος καταστροφής αντιστοιχείς. Για να δεις, όμως, τα αποτελέσματα, θα πρέπει να καλέσεις και άλλους είκοσι φίλους να ακολουθήσουν το ίδιο μονοπάτι, δηλαδή να χρησιμοποιήσουν την ίδια εφαρμογή. Έτσι, όσο εσύ απαντάς σε ερωτηματολόγια για να μάθεις με ποιον τρόπο φιλάς, προσφέρεις στην καλή υπηρεσία την ευκαιρία να μάθει όχι μόνο τα δημογραφικά σου στοιχεία, αλλά και από ποιο πλευρό κοιμάσαι το βράδυ.
Δωρεάν τυρί
Το facebook δεν κρύβει πως δωρεάν τυράκι σερβίρεται μόνο σε ποντικοπαγίδες.
Οι μεγαλύτερες εταιρίες μετρήσεων συνεργάζονται μαζί του, όπως, βέβαια, και οι ισχυρότερες πολυεθνικές, αφού διαπιστώνουν ότι μπορούν να κατευθύνουν τη διαφημιστική τους καμπάνια στο πλέον εξειδικευμένο κοινό που δημιουργήθηκε ποτέ. Ήδη οι μεγαλύτερες εμπορικές επωνυμίες του πλανήτη έχουν υπερήφανα ανακοινώσει τη συνεργασία τους με την υπηρεσία. Μπορείτε, όμως, να δοκιμάσετε και εσείς να διαφημιστείτε σε κοινό της επιλογής σας με προσιτό κόστος. Η διαφημιστική πλατφόρμα του facebook είναι τόσο έξυπνη που το μήνυμά σας θα φτάσει μόνο στους σωστούς αποδέκτες.
Μεταξύ μας, πρόκειται για ένα τεράστιο πείραμα του σύγχρονου καπιταλισμού. Μπορείς να κάνεις λεφτά από τη φιλία; Ναι, μπορείς, αρκεί να αντικαταστήσεις τα λόγια από τον ήχο του πληκτρολογίου. Αρκεί να δείξεις πως το εύρος της δικτυακής κοινωνικότητας είναι σημαντικότερο από την ουσία της πραγματικής επαφής. Έτσι, διαβάζουμε στις τελευταίες μελέτες για το φαινόμενο πως η επιτυχία του βασίζεται στην τάση των ανθρώπων να ομαδοποιούνται και να μιμούνται ο ένας τον άλλο. Ο ένας φίλος προσελκύει τον άλλο. Για τις νεαρές ηλικιακά ομάδες η εγγραφή στο facebook είναι τόσο απαραίτητη όσο η κατοχή κινητού τηλεφώνου. Αφού είναι όλοι εκεί! Οι άνθρωποι λένε τα πάντα στο facebook και τα υπογράφουν με το πραγματικό τους όνομα, την ηλεκτρονική διεύθυνση και τη φωτογραφία τους. Και το facebook διαθέτει τεράστια μνήμη και όλη την καλή διάθεση για να συνεργαστεί με τις αρμόδιες υπηρεσίες, αν του ζητηθεί. Δεν χρειάζεται να σας το πει κάποιος τρίτος, το λέει και η άδεια χρήσης της υπηρεσίας, εκείνο το μακρύ κείμενο κάτω από το οποίο πάντα δηλώνουμε πως συμφωνούμε με όσα γράφει. Μεταφράζουμε: «Όταν χρησιμοποιείτε το facebook ίσως δημιουργήσετε το προσωπικό σας προφίλ, σχέσεις, ανταλλάξετε μηνύματα και κάνετε χρήση των εφαρμογών του διοχετεύοντας προσωπικές πληροφορίες σε διάφορα κανάλια. Εμείς συλλέγουμε αυτές τις πληροφορίες για να σας προσφέρουμε εξατομικευμένες εφαρμογές». Τι μας λέει; Πως επεξεργάζονται προσωπικά στοιχεία. Το κάνουν όλοι, αλλά στο facebook οι χρήστες κάνουν μια καθημερινή online ψυχανάλυση καταθέτοντας τις προτιμήσεις τους ακόμα και για τα πλέον προσωπικά θέματα.
Το facebook δεν χρειάζεται να δημιουργεί περιεχόμενο για να προσελκύσει χρήστες. Οι χρήστες δημιουργούν περιεχόμενο και αυξάνουν τον αριθμό των συνδέσεων. Το facebook μόνο ρωτάει με έξυπνο τρόπο. Ρωτάει αλλά δεν ξεχνάει:
«Όταν τροποποιείτε τις προσωπικές πληροφορίες που έχετε διαθέσει, το facebook κρατάει αντίγραφο των προηγούμενων πληροφοριών για ένα εύλογο χρονικό διάστημα». Ευτυχώς, όμως, μας λέει πως πρέπει να έχουμε κατά νου ότι τα προσωπικά μας δεδομένα μπορεί να εκτεθούν σε κακόβουλα μάτια: «Δεν μπορούμε να σας εγγυηθούμε ότι τα προσωπικά σας δεδομένα δεν θα εκτεθούν σε μη εξουσιοδοτημένα άτομα. Αντιλαμβάνεστε και αποδέχεστε ότι ακόμα και αν διαγράψετε τις προσωπικές σας πληροφορίες, αυτές μπορεί να έχουν μείνει αποθηκευμένες σε σελίδες τρίτων».
Οι περισσότεροι χρήστες δεν αξιοποιούν τη δυνατότητα να απομονώσουν το προφίλ τους, επιτρέποντας την προβολή του μόνο στους φίλους τους. Αν, όμως, έχουμε να κάνουμε με εξουσιοδοτημένες κρατικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, τότε το facebook θα χαρεί να εξυπηρετήσει: «Χρησιμοποιώντας το facebook συμφωνείτε στη μεταφορά προσωπικών σας δεδομένων στις Η,Π.Α. Μπορεί να υποχρεωθούμε να διαθέσουμε τα προσωπικά σας στοιχεία έπειτα από νομικές αιτήσεις ή δικαστικές αποφάσεις. Αυτό μπορεί να σημαίνει τη διανομή πληροφοριών σε τρίτες εταιρίες, δικηγόρους ή πράκτορες κυβερνητικών υπηρεσιών».
Οι άνθρωποι πίσω από το facebook
Το facebook δεν πωλείται, τουλάχιστον προς το παρόν. Η κεφαλαιοποίησή του αποτιμάται στα 15 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο σταρ, αυτός που αναλαμβάνει να δανείζει πρόσωπο και φωνή στο facebook, είναι ο Μαρκ Ζούγκεμπεργκ, ο πρώην φοιτητής που δημιούργησε την υπηρεσία. Στο διοικητικό συμβούλιο υπάρχουν άλλοι δύο άνδρες. Ο Τζιμ Μπρέιερ, που εκπροσωπεί ένα venture capital και ο Πίτερ Θίελ, που ξέρει από επενδύσεις. Το τρίτο μέλος είναι ο Τζιμ Μπρέιερ, που μέσω των συμμετοχών του σε άλλες εταιρίες, είναι στενά, πολύ στενά, συνδεδεμένος με την In-Q-Tel, ένα venture capital, ένα επενδυτικό κεφάλαιο, που ελέγχεται, επισήμως, από τη CIA. Σκοπός του είναι να συνδέει την καλή υπηρεσία με την τεχνολογία αιχμής, επενδύοντας σε εταιρίες με αντικείμενο χρήσιμο για τα ζωτικά συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Αν μη τι άλλο, φακέλωμα τέτοιου μεγέθους έχει και ενδιαφέρον, αλλά και ζωτική χρησιμότητα για τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε αμερικανικά πανεπιστήμια έδειξε πως το facebook είναι το δεύτερο πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο, μαζί με το σεξ και την μπίρα. Πρώτο είναι το ipod. Κάθε μέρα 200.000 άνθρωποι δημιουργούν σελίδα στην υπηρεσία. Κάθε χρήστης «ανεβάζει» κατά μέσο όρο 44 φωτογραφίες συνδεδεμένες με το προφίλ του. Το facebook είναι ο έκτος δημοφιλέστερος δικτυακός τόπος στο Internet. Χώρες με τους περισσότερους χρήστες: ΗΠΑ, Καναδάς, Βρετανία, Αυστραλία, Τουρκία.
Άλλη μια θεωρία συνομωσίας;
Τα στοιχεία αυτά κυκλοφόρησαν και στο ελληνικό διαδίκτυο. Ψάξαμε και διασταυρώσαμε τα στοιχεία.
Η βασική αρθρογραφία είναι του Tom Hodgkinson στον Guardian (14.1.08):
-With friends like these…
http://www.guardian.co.uk/technology/2008/jan/14/facebook
-Facebook and its CIA connections
http://yellow_pages.blogspot.com/2008/01/facebook-and-its-cia-connections.html
Υπάρχει όμως και αυτή του Dennis Howlett (Facebook and the CIA):
http://blogs.zdnet.com/Howlett/?p=286
Η παραπομπή που κάνουν τα περισσότερα blog σε ένα δημοσίευμα του Ελεύθερου Τύπου της 1.3.08 δεν υπάρχει. Υπάρχουν όμως άλλες αναφορές (ΕΤ, 3.12.07), για το ότι το Facebook αναγκάστηκε να αποσύρει την τεχνολογική εφαρμογή που επέτρεπε την καταγραφή των online αγοραστικών συνηθειών των μελών της και την ενημέρωση των φίλων τους αλλά και ενδιαφερόμενων εταιριών, όπως απαίτησαν διαδικτυακές οργανώσεις προστασίας του απορρήτου και των δικαιωμάτων των χρηστών.
http://www.e-tipos.com/newsitem?id=17879
Παρόλα αυτά, όπως αποκάλυψε έρευνα του ΒΒC (Νέα 6.5.08), το Facebook δεν προστατεύει τα προσωπικά δεδομένα των ανθρώπων που το εμπιστεύονται... «Λιγότερες από τρεις ώρες» χρειάστηκαν οι δημοσιογράφοι της εξειδικευμένης τηλεοπτικής εκπομπής «Click» για να φτιάξουν μια εφαρμογή που τους επέτρεψε να εξασφαλίσουν, εν αγνοία των χρηστών που την «κατέβασαν», το όνομα, τη διεύθυνση, την ημερομηνία γέννησής τους, το όνομα του εργοδότη τους- καθώς και όλα τα αντίστοιχα προσωπικά δεδομένα των «φίλων» τους στο Facebook. Έτσι, «οποιοσδήποτε με στοιχειώδεις γνώσεις προγραμματισμού» θα μπορούσε να δημιουργήσει μια παρόμοια εφαρμογή, ένα πρόγραμμα που μπορεί να παρουσιαστεί με τη μορφή ενός κουίζ ή ενός παιχνιδιού. Η επίμαχη εφαρμογή προστέθηκε στους λογαριασμούς τεσσάρων χρηστών και αμέσως εξέθεσε σε αδιάκριτα μάτια τα προσωπικά δεδομένα των ιδίων και όλων των φίλων τους- ακόμα και εκείνων που είχαν φροντίσει να κρύψουν τα δεδομένα αυτά από το δημόσιο προφίλ τους.
«Αυτήν τη στιγμή, ο μόνος πραγματικά τρόπος ώστε να είναι σίγουρος και ασφαλής ένας χρήστης είναι να αφαιρέσει όλες τις εφαρμογές και να μην τις χρησιμοποιεί», προειδοποιεί το ΒΒC. Διότι τα κενά που εντοπίστηκαν στην ασφάλεια του Facebook θα μπορούσαν, στα χέρια επιτήδειων, να αποδειχθούν επικίνδυνα για τους χρήστες. Κάποιος θα μπορούσε, για παράδειγμα, να «κλέψει» την ταυτότητα ενός χρήστη και να ανοίξει λογαριασμό στην τράπεζα με τα στοιχεία του.
http://www.tanea.gr//Article.aspx?d=20080506&nid=8412456&sn=&spid=877
http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/click_online/7375772.stm
http://consumerist.com/5007626/the-bbc-writes-application-that-steals-personal-info-from-facebook
Στο YouTube υπάρχουν και 2 σχετικά video:
http://www.youtube.com/watch?v=cVHWIdkFsYg&NR=1
http://www.youtube.com/watch?v=mCGSYWd1HOI&NR=1
Ανήκουμε σε αυτούς που θα χαίρονταν πολύ να μην είναι έτσι τα πράγματα…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου