Ενα ηλεκτρικό σύστημα 100% ΑΠΕ είναι εφικτό!

Απάντηση στο ενεργειακό ζήτημα με φιλοπεριβαλλοντικές λύσεις που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας

Ένα ηλεκτρικό σύστημα από 100% Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι εφικτό. Αυτό ήταν το κοινό συμπέρασμα στο στρογγυλό τραπέζι για την ενεργειακή πολιτική που διοργάνωσε το Πράσινο Ινστιτούτο Τεκμηρίωσης και Επιμόρφωσης.

Οι εκπρόσωποι των φορέων που συμμετείχαν (ΚΑΠΕ, ΙΕΝΕ, ΔΕΗ Ανανεώσιμες, ΕΛΕΤΑΕΝ, Greenpeace, WWF) καθώς και ο Γερμανός βουλευτής των Πρασίνων, Hans Josef Fell, επισήμαναν τα πλεονεκτήματα, αλλά και τις δυσκολίες και τις προκλήσεις μιας τέτοιας επιλογής. Ειδικά για το πρόγραμμα «ΗΛΙΟΣ» αναφέρθηκε ότι παρά το γενικά θετικό του προσανατολισμό, υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις ως προς την τεχνική και οικονομική του βασιμότητα καθώς τα βασικά στοιχεία σχεδιασμού του παραμένουν ακόμα 
άγνωστα. Επίσης έγινε ιδιαίτερη αναφορά σε ζητήματα χωροθέτησης των έργων ΑΠΕ και συμφωνήθηκε ότι το θέμα πρέπει να συζητηθεί αναλυτικότερα λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις τοπικές όσο και τις συνολικές παραμέτρους.

Το Πράσινο Ινστιτούτο Τεκμηρίωσης και Επιμόρφωσης, με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Πράσινου Ινστιτούτου «Green European Foundation» και του Γερμανικού Πράσινου Ινστιτούτου «Heinrich Böll Stiftung», διοργάνωσε το στρογγυλό τραπέζι με θέμα: «Οδικός Χάρτης Ενέργεια 2050: Ο δρόμος για ένα πράσινο μέλλον;».

Σε όλη την Ευρώπη

Εκπροσωπώντας το Ευρωπαϊκό Πράσινο Ινστιτούτο, η Marina Barbalata, είπε ότι η συζήτηση γύρω από τον οδικό χάρτη για το ενεργειακό μίγμα του 2050 διεξάγεται ταυτόχρονα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Ο Hans Josef Fell, εξήγησε ότι σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, ο στόχος για 100% ΑΠΕ είναι δυνατόν να επιτευχθεί ως το 2030 στη Γερμανία και να κοστίσει σημαντικά λιγότερο σε σχέση με τη συνέχιση χρήσης ορυκτών καυσίμων και πυρηνικής ενέργειας. Παρά τις αρχικές  προβλέψεις για μερίδιο 12.5% ΑΠΕ το 2010 στο γερμανικό ενεργειακό μίγμα, η πραγματική συμμετοχή τους άγγιξε το 21% στο πρώτο μισό του 2011. Είπε ότι οι ευρωπαϊκοί στόχοι είναι εξαιρετικά ανεπαρκείς και ουσιαστικά αφήνουν περιθώρια για την προώθηση της πυρηνικής ενέργειας και των συμβατικών ορυκτών καυσίμων. Μιλώντας για τις δυνατότητες που προσφέρουν οι ΑΠΕ στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, είπε ότι στη Γερμανία προβλέπεται να φτάσουν τις 500.000 ως το 2020.

Αντιδράσεις

Ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, Ιωάννης Τσιπουρίδης, τόνισε ότι παρά τα οικονομικά και τεχνικά εμπόδια, σημασία έχει ότι με την υπάρχουσα τεχνολογία είναι δυνατόν να υπερκαλυφθεί η παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση με ΑΠΕ. Παρουσίασε σειρά παραδειγμάτων από έντονες αντιδράσεις τοπικών κοινωνιών απέναντι σε έργα ΑΠΕ σε περιοχές της Ελλάδας.

Ο υπεύθυνος εκστρατειών πολιτικής του WWF-Ελλάς, Αχιλλέας Πληθάρας, παρουσίασε το συνδυασμό της αρνητικής οικονομικής συγκυρίας με διάφορα γεωστρατηγικά παιχνίδια  καθώς και με την απουσία πολιτικής βούλησης ως το βασικό ανασταλτικό παράγοντα για τον απολύτως εφικτό στόχο των 100% ΑΠΕ ως το 2050. Σχετικά με την  ελληνική πραγματικότητα, αναφέρθηκε στη φοβία πολιτών απέναντι στις ΑΠΕ λόγω άγνοιας του ποιος πληρώνει και τι παίρνει ως ανταπόδοση, καθώς και την αδυναμία δημιουργίας ενός πειστικού οράματος, ως βασικούς ανασταλτικούς παράγοντες για την προώθηση των ΑΠΕ, ενώ χαρακτήρισε αρνητικές τις κυβερνητικές αποφάσεις για κατάργηση του Πράσινου Ταμείου και κυρίως για την προσέγγιση fast track σε έργα ΑΠΕ.

Επιλογές

Ο αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Ενεργειακής Πολιτικής Νοτιοανατολικής Ευρώπης, Κωστής Σταμπολής, παρουσίασε εκτίμηση των απαιτούμενων επενδύσεων σε ΑΠΕ ως το 2020 και τις συσχέτισε με τις μεγάλες δυνατότητες δημιουργίας θέσεων εργασίας.   

Ο διευθυντής ΑΠΕ του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Παναγιώτης Χαβιαρόπουλος, υπογράμμισε ότι παρά τις αντίξοες συνθήκες εγκαταστάθηκαν 500 MW ΑΠΕ στην Ελλάδα μέσα στο 2011. Ως προς την επίτευξη του στόχου για ένα σύστημα ηλεκτρισμού χωρίς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αναφέρθηκε στην πρόκληση που δημιουργεί ο στοχαστικός χαρακτήρας της αιολικής και  ηλιακής ενέργειας. Τρεις επιλογές υπάρχουν, είπε,: η χρήση πυρηνικής ενέργειας (απορριφθεί για την Ελλάδα), η συμπλήρωση μονάδων ΑΠΕ σε συνδυασμό με θερμικούς σταθμούς εξοπλισμένους με τεχνολογία CCS (αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες) και ο συνδυασμός των ΑΠΕ με εκτεταμένα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας όπως  αντλησιοταμίευση σε μεγάλα υδροηλεκτρικά (προσοχή σε περιβαλλοντικά ζητήματα).

100% ΑΠΕ

Ο συντονιστής εκστρατειών του ελληνικού γραφείου της Greenpeace, Δημήτρης Ιμπραήμ, παρουσίασε την πρόταση της Greenpeace  που θεωρεί την επίτευξη του στόχου 100% ΑΠΕ ως το 2050 απολύτως εφικτή με το φυσικό αέριο ως μεταβατικό καύσιμο ως το 2030 και τη σταδιακή απόσυρση του 90% και του 100% όλων των ανθρακικών και πυρηνικών μονάδων ως το 2030 και το 2050 αντίστοιχα. Για την Ελλάδα εξήγησε ότι είναι εφικτή η ολική απεξάρτηση από το λιγνίτη ως το 2030 με ταυτόχρονη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κυρίως μέσω της αναβάθμισης του κτιριακού τομέα και την προώθηση μέσων συλλογικής μεταφοράς.

Στρεβλώσεις

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας, Παναγιώτης Παπασταματίου, μίλησε αναλυτικά για τις στρεβλώσεις που προκαλούνται στην ελληνική αγορά ενέργειας λόγω του λανθασμένου τρόπου υπολογισμού του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ το οποίο λίγο διαφέρει από ένα εργαλείο επιδότησης του κόστους των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας. Αν δεν υπήρχαν οι ΑΠΕ, η παραγωγή τους θα έπρεπε να καλυφθεί από ακριβότερες μονάδες παραγωγής ή εισαγωγές. Το οικονομικό όφελος όμως δεν το καρπώνονται οι καταναλωτές αλλά η ΔΕΗ και οι άλλες εταιρίες προμήθειας.

Ο περιφερειακός σύμβουλος των Οικολόγων Πράσινων στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου,Νίκος Χρυσόγελος, εστίασε στις προσπάθειες που πρέπει να καταβληθούν σε πολιτικό αλλά και σε επιχειρηματικό επίπεδο, ώστε να αυξηθούν τα οφέλη από τις ΑΠΕ για τις τοπικές οικονομίες μέσω της δημιουργίας συμμετοχικών εταιρειών και πράσινων θέσεων εργασίας.

«ΗΛΙΟΣ»

Για το πρόγραμμα «ΗΛΙΟΣ» διαπιστώθηκε σειρά προβλημάτων και καυτηριάστηκε το γεγονός ότι το πρόγραμμα συμπεριλήφθηκε στη συμφωνία της 26^ης - 27^ης Οκτωβρίου για τη νέα δανειακή σύμβαση και τη σωτηρία του ευρώ στο επίπεδο των 15 δισ. ευρώ.

Προβληματισμός υπήρξε για τα ζητήματα χωροθέτησης ΑΠΕ και συνεπακόλουθων επιπτώσεων στην βιοποικιλότητα.

Ο συν-εκπρόσωπος Τύπου των Οικολόγων Πράσινων, Τάσος Κρομμύδας, επισήμανε τη διαχρονική απουσία δημόσιου διαλόγου γύρω από το στρατηγικό ενεργειακό σχεδιασμό καθώς και την προχειρότητα, τις πελατειακές σχέσεις και το μόνιμα μεταβαλλόμενο πλαίσιο λειτουργίας που χαρακτηρίζουν το ελληνικό σύστημα ηλεκτρισμού.