Βαλκάνια: ''Η Πολυκατοικία''

Του Αρη Πετράκη

Ψηλό κτίριο στο κέντρο της πόλης. Το ρετιρέ, οροφοδιαμέρισμα. Η πιο ματσωμένη ένοικος ή τουλάχιστον αυτή που ξοδεύει τα πιο πολλά. Η κυρία Ελλάδα. Υπερχρεωμένη, σχεδόν εν αγνοία, με μεγάλη ιστορία από τις πιο παλαιές αστές, κοιτάζει υπεροπτικά τις ''από κάτω'' τις οποίες απαξιεί και να γνωρίσει. Αμυδρά λέει ένα γεια σε κάποια που θα συναντήσει στο πλατύσκαλο ενώ γυρνάει από την αγορά. Πάει στις μισές συνελεύσεις της πολυκατοικίας πάντοτε με μια αίσθηση ότι τους κάνει χάρη. Δε συγκρατεί εύκολα ονόματα και θεωρεί ότι δεν έχει κανένα κοινό σημείο με τις υπόλοιπες ή τουλάχιστον δε θα ήθελε να έχει. Δεν έχει μπει ποτέ μέσα στα σπίτια τους και ούτε θα το επιθυμούσε, και δεν έχει ιδέα για 
την καθημερινότητα και τα προβλήματα τους. Της έχει μείνει ένας βολικά απομακρυσμένος οίκτος για τις σοβαρές οικονομικές δυσκολίες που είχαν όλες τους κάποτε και μερικές ακόμα και σήμερα. Δε συμμετείχε στα μαλώματα τους διότι τα θεωρούσε αποτέλεσμα της φτώχειας τους και επειδή της θυμίζουν τις εποχές που και η ίδια πιο νέα και όχι όσο ευκατάστατη όσο σήμερα είχε διαφορές μαζί τους και έπεσε στο επίπεδο τους. Αλλά όχι, ποτέ ξανά. Τώρα παρέα μόνο με τις κυρίες των προαστίων που έχουν και μονοκατοικίες όπως η αρχόντισσα Γαλλία και η Αγγλία. Αυτές τουλάχιστον έχουν τρόπους και της δανείζουνε και που και που. Από μακριά και αγαπημένοι λοιπόν, μια καλημέρα και αυτή με τη κυρία Ρουμανία από κάτω, ή τη κυρία Βουλγαρία. Τουλάχιστον αυτές έχουν και μια περιουσία τέλος πάντων. Παρακάτω, η κυρία Σερβία. Ένδοξο παρελθόν, μεγάλη οικογένεια, κάποτε ρετιρέ και αυτή με περιουσία αλλά δεν της πήγαν καλά οι δουλειές και τώρα δεν μπορεί να κάνει αλλιώς από το να ζει άβολά στο διαμερισματάκι της και αυτή. Καμιά φορά βγάζει καμιά κακία αλλά δε τη παρεξηγούνε οι σύνοικοι. Πιο χαμηλά οι κυρίες Μαυροβούνιο, Σλοβενία και Κροατία. Ανερχόμενες κυρίες της μεσαίες τάξης με πολλή καλή μόρφωση και τρόπους, για μεσαία τάξη φυσικά. Μικρές αδερφές της απαιτητικής κυρίας Σερβίας ώσπου τα τσουγκρίσανε και κάνανε καιρό να ξαναμιλήσουνε, αν μιλάνε και καθόλου. Έπειτα, η κυρία ''Μακεδονία'' όπως θέλει να τη φωνάζουνε. Πιο μικρή αδερφή της κυρίας Σερβίας για πολλά χρόνια έμεναν μαζί, αλλά μόλις βρήκε την ευκαιρία σήκωσε μπαϊράκι πήρε και ένα καινούργιο όνομα που να φαντάζει με τα ''μεγαλεία'' των σημερινών ρετιρέ και τώρα έχει το δικό της διαμέρισμα που το φροντίζει σαν τα μάτια της. Παρακάτω, η κυρία Αλβανία προσφάτως ανερχόμενη από πολύ χαμηλά. Αποκλεισμένη στο υπόγειο για πολλά πολλά χρόνια, το διαμέρισμα με μπαλκόνι τώρα της είναι όνειρο αν και έχει δρόμο ακόμα για τη μεσαία τάξη. Η κυρία Βοσνία-Ερζεγοβίνη, και αυτή μαλωμένη με τη κυρία Σερβία δε θέλει να δίνει δικαιώματα όμως. Στο ανώγειο διαμέρισμα πρώην ιδιοκτησία της κυρίας Σερβίας, η κυρία Κόσοβο η πιο καινούργια, επαρχιώτισσα ξαδέλφη της κυρίας Αλβανίας μόνιμα μαλωμένη με τη κυρία Σερβία που της ζητάει ακόμα νοίκι.

Έτσι λοιπόν ο χρόνος περνά στη πολυκατοικία ''Τα Βαλκάνια''. Οι κυρίες από τα χαμηλά διαμερίσματα φθονούν και θαυμάζουν τα ρετιρέ αλλά τα βάζουν με τις ακριβώς ''από πάνω''. Οι κυρίες που έφτασαν από πιο χαμηλά είναι οι πιο ευχαριστημένες. Αυτές που μόλις απέκτησαν ένα δικό τους διαμέρισμα το εκτιμάνε και ας είχανε περασμένα μεγαλεία. Οι κυρίες που έπεσαν από ψηλά τρώγονται λιγάκι, και τέλος, η κυρία Ελλάδα από το ρετιρέ αρχίζει να βλέπει το μύθο της να κλονίζεται. Οι λογαριασμοί πλέον δε κρύβονται στο γραμματοκιβώτιο και οι υπόλοιπες το έχουν πάρει μυρωδιά ενώ αναμένουν ποιά θα πάρει τη θέση της ώστε και αυτή με τη σειρά της να κάνει τα ίδια λάθη περιφρονώντας τις ''από κάτω''.

Πόσος καιρός θα χρειαστεί άραγε για τον πολιτικό κόσμο των χωρών των Βαλκανίων ώστε να βρεθεί ένας κοινός παρανομαστής. Ώστε να συνειδητοποιήσουν όλες οι χώρες ότι στο κάτω κάτω όλοι ζούμε στην ίδια ''πολυκατοικία'', και έχουμε κοινά προβλήματα. Ότι λάθη έχουν γίνει από όλες τις πλευρές και ότι η πολιτική των συρράξεων, των συνόρων και των αποκλεισμών δεν λειτούργησε στο παρελθόν και ούτε επρόκειτο να ευδοκιμήσει και στο μέλλον. Σίγουρα ο όρος, ''Ηνωμένες Πολιτείες των Βαλκανίων'' να ηχεί σαν ταινία επιστημονικής φαντασίας, όμως εάν έστω ρομαντικά προσδοκούμε σε κάτι τέτοιο θα πρέπει όλοι μαζί να γκρεμίσουμε αυτή τη πολυκατοικία και να χτίσουμε από κοινού μονοκατοικίες μικρότερες μεν αλλά πιο ίσες και λειτουργικές μέσα σε μια κοινότητα. Σίγουρα το παράδειγμα θα πρέπει να δώσουν οι ''όχι για πολύ'' τωρινοί ένοικοι των ρετιρέ. Οι επιχειρήσεις των οποίων έχουν ήδη επενδύσει 16 ''υπεροπτικά'' δις ευρώ στο χώρο των Βαλκανίων. Και επειδή κριτική χωρίς προτάσεις είναι εύγευστο φαγητό χωρίς θρεπτικά στοιχεία, σαν πρώτο βήμα καλό θα ήταν να αναλογιζόμασταν τη κοινή μοίρα ως σύνοικοι, και να ανοίγαμε τις πόρτες της χώρας μας για να επισκεφτούμε τους γείτονές μας. Ακόμα καλύτερο βέβαια θα ήταν να τις αφήναμε και ανοιχτές.