Το έγκλημα συνεχίζεται….

Της Eυαγγελίας Κιρκινέ, Συντονίστριας της Θεματικής Ομάδας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα των Οικολόγων Πράσινων

• Μία στις πέντε γυναίκες ζει με βίαιο σύντροφο,
• Οι μισές από τις γυναίκες που δολοφονούνται κάθε χρόνο είναι θύματα των συζύγων ή των συντρόφων τους
• Μία στις τρεις γυναίκες που φτάνουν στα επείγοντα περιστατικά νοσοκομείων είναι θύμα ενδοοικογενειακής βίας.

Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα είχαμε δεκάδες θύματα, γυναίκες δολοφονημένες από συζύγους ή συντρόφους. Όταν μιλάμε για κακοποίηση μιλάμε ουσιαστικά για κατάφωρη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μιλάμε για ένα έγκλημα που συντελείται εν κρυπτώ, στην ιδιωτική σφαίρα, το οποίο αν συνέβαινε σε οποιαδήποτε άλλη συνθήκη ή σχέση, ο δράστης θα τιμωρούνταν.

(φωτό από παρέμβαση της θεματικής ομάδα για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα των Οικολόγων Πράσινων με αφορμή την «Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Ανδρικής Βίας Κατά των Γυναικών»)

Αντίθετα η συντριπτική πλειοψηφία των θυτών στην ενδοοικογενειακή βία απολαμβάνει μία ασυλία, μία ιδιότυπη ατιμωρησία. Συνιστά ένα θέμα ταμπού γιατί αγγίζει βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις και στερεότυπα. Πολιτεία και κοινωνία επιτρέπουν να συντελείται αυτό το έγκλημα γιατί είναι ακόμη ισχυρή και ηθικά νομιμοποιημένη η αντίληψη ότι ο άνδρας έχει κυριαρχικό δικαίωμα πάνω στην γυναίκα.

Μέχρι το 2006 δεν υπήρχε καν ειδικό νομικό πλαίσιο για την κακοποίηση των γυναικών αλλά και μετά που ψηφίστηκε ο νόμος -ο οποίος καταρχήν ήταν ένα θετικό βήμα παρόλη την κριτική που δέχθηκε σε επιμέρους σημεία του- ουσιαστικά μένει ανεφάρμοστος.

Θεσσαλονίκη
Στη Θεσσαλονίκη η κατάσταση των δομών υποστήριξης θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας είναι τραγική. Ο κρατικός ξενώνας του ΕKKA που λειτούργησε για ένα διάστημα έκλεισε λόγω μη ανανέωσης των συμβάσεων των εργαζομένων. Ο δήμος (η προηγούμενη αλλά και η τωρινή διοίκηση) ισχυρίζεται ότι διαθέτει ξενώνα για τον οποίο όμως γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ουσιαστικά δε λειτουργεί, διαθέτει έναν κανονισμό λειτουργίας με πολύ αυστηρά και ρατσιστικά κριτήρια φιλοξενίας καθώς εξαιρεί τις μετανάστριες, δεν έχει γραμμή SOS 24ης βάσης, και όποτε έγινε παραπομπή περιστατικού η απάντηση ήταν αρνητική.
Αυτή η εικόνα για μία πόλη ενός εκατομμυρίου κατοίκων αποτελεί πραγματικό όνειδος. Στο χρηματοδοτικό πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 προβλέπεται: δημιουργία ξενώνων φιλοξενίας γυναικών - θυμάτων βίας και των παιδιών τους στις πρωτεύουσες των περιφερειών, επιμόρφωση των στελεχών για τα Συμβουλευτικά Κέντρα και τους Ξενώνες, συνεργασία με άλλους φορείς, υπηρεσίες και την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Είμαστε στο τέλος του 2011 και το μόνο που είδαμε είναι η δημιουργία της απολύτως αναγκαίας (αλλά όχι ικανής) γραμμής SOS εθνικής εμβέλειας (15900).

Αναγκαία
Η Πολιτεία οφείλει να προωθήσει κατά προτεραιότητα την υλοποίηση των ενεργειών που εξαγγέλθηκαν και αφορούν στην στήριξη των θυμάτων έμφυλης βίας και τη δημιουργία τουλάχιστον ένα ανά περιφέρεια ξενώνα φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών και των παιδιών τους (οδηγία του Συμβουλίου της Ευρώπης το 1986 προβλέπει έναν ξενώνα ανά 10.000 κατοίκους), οργανωμένο σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και υπηρεσία συμβουλευτικής, στελεχωμένη επαρκώς με εξειδικευμένο προσωπικό, για ψυχολογική, νομική και επαγγελματική υποστήριξη των κακοποιημένων γυναικών.
Επιπλέον πρέπει να προχωρήσει η εκπαίδευση και ενημέρωση όλων των υπηρεσιών που εμπλέκονται στην υποδοχή και περίθαλψη των γυναικών (αστυνομία, νοσοκομεία), να οργανωθούν εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας και απαραιτήτως να προωθηθεί η υλοποίηση προγραμμάτων ισότητας σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες στο σχολείο καθώς η πατριαρχική κουλτούρα και οι απορρέουσες από αυτή σχέσεις εξουσίας πρέπει να καταπολεμηθούν κυρίως μέσα από την παιδεία.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ότι η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί τη βασική αιτία θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες ηλικίας 16 έως 44 ετών στην Ευρώπη και ευθύνεται για περισσότερους θανάτους και προβλήματα υγείας απ' ό,τι ο καρκίνος και τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα μαζί.