Σκουπιδο-γνωσία

Θυμάμαι κάποια ρεπορτάζ στις αρχές του 90 στον περιοδικό κυρίως Τύπο του στυλ «πες μου τα σκουπίδια σου να σου πω ποιος είσαι» ...Το έβρισκα ενδιαφέρον τότε, να ακτινογραφεί κανείς ακόμη και το status μιας ολόκληρης περιοχής μέσα από τα σκουπίδια της. Στο Κολωνάκι για παράδειγμα έβρισκες πολλές «κομψές» κονσέρβες delicatessen ακόμη και για σκύλους, ενώ στις...λαϊκές συνοικίες των νοτίων προαστίων (Μπραχάμι, Περιστέρι) οι σάπιες ντομάτες και οι φλούδες καρπούζι (το καλοκαίρι) έδιναν κι έπαιρναν...
Στα life-style περιοδικά όλου του κόσμου, δαιμόνιοι ρεπορτερς άνοιγαν τις σακούλες σκουπιδιών των stars κι έβρισκαν προϊόντα διαίτης και μπουκάλια σαμπάνιας, άδεια ή μισοάδεια (για περισσότερο glam) κουτιά χαβιάρι beluga κι άλλα τέτοια αστραφτερά σκουπίδια...
Τα χρόνια πέρασαν , εγώ μεγάλωσα κι άρχισα όπως κι άλλοι ν αντιμετωπίζω τη ζωή μου και τα σκουπίδια ...αλλιώς!
Για παράδειγμα έμαθα ότι οι φλούδες φρούτων λαχανικών κι άλλα υπολείμματα τροφών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για λίπασμα. Έμαθα για την κομποστοποίηση, που φυσικά εδώ στην Ελλάδα παραμένει σχεδόν είκοσι χρόνια μετά άγνωστη για πολλούς λέξη.
Στις αρχές του 2000 η ανακύκλωση, έγινε ένα μικρό μονοψήφιο ποσοστό, οι συσκευασίες προϊόντων στα σούπερ μάρκετς έγιναν «φιλικές στο περιβάλλον» και βιοδιασπώμενες, κι εγώ με τις παντόφλες έψαχνα να βρω τον κατάλληλο για κάθε υλικό κάδο κοντά στο σπίτι μου. Στη συνέχεια αγόρασα μπλοκ από ανακυκλωμένο χαρτί κι έμαθα από ρεπορτάζ πάλι για τον «πλούτο» που βρίσκεται στα σκουπίδια...
Εκεί ανακάλυψα ένα ολόκληρο μηχανισμό. Το σύστημα ανακύκλωσης σκουπιδιών που ποτέ μέχρι τώρα δε λειτούργησε ολοκληρωμένα αφού ποτέ δεν δόθηκαν σαφή κίνητρα στους καταναλωτές, το διαχωρισμό στην πηγή που έμεινε στα χαρτιά ή μάλλον έγινε πόλεμος των μπλε και πράσινων κάδων όπου έπρεπε όλοι εμείς να πετάμε τα γιαλιά, τα πλαστικά μπουκάλια τα χαρτιά...
Εγώ πραγματικά όπως και πολλοί ακόμη συμπολίτες μου που ζουν σε γειτονιές των μεγάλων πόλεων μία ουσιαστική ανακύκλωση γνωρίζουμε σε αυτή τη χώρα: Τους ρακοσυλλέκτες που τώρα με τους λόφους σκουπιδιών στους δρόμους κάνουν χρυσές δουλειές καθώς συγκεντρώνουν μεταχειρισμένα ρούχα, παπούτσια, παιχνίδια, μαζεύουν βιβλία και είδη οικιακής χρήσης για τους παλιατζήδες και ξεχωρίζουν αλουμίνια, χαλκό και ξύλα από όλα αυτά που πετάμε...
Κοιτάζω το χαλασμένο μηχάνημα μιας μεγάλης εταιρείας τροφίμων που είχε τη λαμπρή ιδέα να πριμοδοτεί με μικροποσά την ανακύκλωση πλαστικών και γιάλινων μπουκαλιών και σκέφτομαι ότι θα μπορούσαμε να πετύχουμε πολλά περισσότερα εάν για παράδειγμα μάς έδιναν κάποια μικροκίνητρα για ανακύκλωση...
Περνάω με επιφύλαξη από τα βουνά των σκουπιδιών και βλέπω όλους εμάς και την καθημερινότητά μας:
Μια χαλασμένη τσάντα απομίμηση γνωστής μάρκας αγορασμένη από τους...μαύρους, σάπιες ντομάτες που θα μπορούσαν να είχαν τελείως διαφορετική κατάληξη αλλά απέτυχαν κι αυτές στο στόχο τους, ρούχα, ρούχα, ρούχα και παιχνίδια σχεδόν αμεταχείριστα πολλά από αυτά που δείχνουν την πλεονεξία ενός λαού που έμαθε να καταναλώνει αλλά όχι να αξιοποιεί ίσως ούτε και να χρησιμοποιεί...
Και σκέφτομαι ότι τελικά η λύση θα ήταν να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τα απορρίμματά μας. Να πετάμε σε μια ώρα κρίσης σαν κι αυτή όσο το δυνατόν λιγότερα σκουπίδια...
Τίποτε δεν πρέπει –ειδικά τώρα- να πάει χαμένο...Και μαζί μ αυτά δεν έχουμε για χάσιμο ούτε άλλο κόπο, ούτε άλλο χρόνο, ούτε άλλη ζωή...
Στελίνα Μαργαριτίδου