Η Κοινωνική Οικονομία ως απάντηση στην ευρωπαϊκή κρίση

Ολη η Ευρώπη ασχολείται με την εναλλακτική αναπτυξιακή πρόταση, που ξεφεύγει από τα οικονομικά πρότυπα που την οδήγησαν στο σημερινό αδιέξοδο.

Η οικο-κοινωνικο-οικονομική κρίση που μαστίζει την Ευρώπη δεν αποτελεί πρόβλημα μιας χώρας ή ορισμένων χωρών, αλλά συστημική στρεβλότητα, που για να αντιμετωπιστεί απαιτεί λύσεις εκτός των δοκιμασμένων και αποτυχημένων συνταγών. Η λιτότητα, που αναπαράγει τα προβλήματα, οι φοροεισπρακτικές λογικές και η ανάπτυξη για λίγους δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο. Στην Ελλάδα πλέον το βιώνουμε καθημερινά. Οι πολίτες αναζητούν λύσεις στο αδιέξοδο. Τις λύσεις αυτές δίνει η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία.
Δομές για να προωθηθεί η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία έχουν ήδη δημιουργηθεί και στην Ελλάδα. Στη Θεσσαλονίκη «γεννήθηκε» η ΠΡΩΣΚΑΛΟ (Πρωτοβουλία Συνεργασίας για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία).
Προσφάτως, οι συμμετέχοντες έλαβαν μέρος στο «Πρόγραμμα γνωριμίας με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς» και στην ημερίδα με θέμα «Η Κοινωνική Οικονομία ως απάντηση στην οικο-κοινωνικο-οικονομική κρίση στην Ευρώπη». Ενα πρόγραμμα που οργανώθηκε με πρωτοβουλία του Ευρωβουλευτή του κόμματος των Οικολόγων Πράσινων, Μιχάλη Τρεμόπουλου.
Αναγκαιότητα για την ΠΡΩΣΚΑΛΟ αποτελεί η ανάπτυξη και η προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας ως εναλλακτικό παραγωγικό και οικονομικό μοντέλο, που να συνδυάζει πετυχημένα τη συλλογική ιδιοκτησία με τα κίνητρα προς τα άτομα.
Η ιδέα του συνεργατισμού με τη μορφή των συνεταιρισμών, όπως αυτή έχει δομηθεί και έχει αυτή τη στιγμή περίπου 1 δισεκατομμύριο μέλη παγκοσμίως, αποτελεί ίσως τη μοναδική ολοκληρωμένη, εφικτή και αποτελεσματική προοπτική απέναντι στην πολύπλευρη κρίση που έχει εγκατασταθεί σε μόνιμη βάση στις οικονομίες και τις κοινωνίες του κόσμου. Δεν αποτελεί απλά μια θεωρία ή μια ιδέα επί χάρτου. Σήμερα λειτουργεί σε πολλές χώρες ως απτό παράδειγμα εφαρμόσιμο και αποτελεσματικό για τους συμμετέχοντες. Και δεν έχει καμιά σχέση με τους συνεταιρισμούς, όπως τους γνωρίσαμε στα χρόνια της μεγάλης… αρπαχτής
Η υπέρβαση απαιτεί τη διατύπωση ενός δημόσιου λόγου και την ενεργοποίηση μιας κοινωνικής πράξης, με τη μορφή ενός Σχεδίου Δράσης οικονομικού, κοινωνικού, περιβαλλοντικού, πολιτικού και ιδεολογικού που θα δίνει διέξοδο, ελπίδα, προοπτική. Που θα οδηγεί στην κοινωνικά δίκαιη έξοδο από την κρίση.
Εκείνο που διαπιστώθηκε στην ημερίδα είναι κατά κύριο λόγο ότι το κίνημα για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία εξελίσσεται και αναπτύσσεται.
Οι Πράσινοι
Ο Μ. Τρεμόπουλος, τόνισε ότι «στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, της ανεπάρκειας των φυσικών πόρων και της επισιτιστικής κρίσης, της οικονομικής αστάθειας, της ψυχολογικής καθίζησης και της οικονομικής αναταραχής αυτό το νέο πρότυπο της κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης αναδύεται ως ευκαιρία μέσα από τα αδιέξοδα της οικονομίας του ανταγωνισμού. Χρειαζόμαστε επενδύσεις στη βιωσιμότητα, σε τέσσερεις άξονες: βιώσιμη αναζωογόνηση της υπαίθρου, απεξάρτηση από το πετρέλαιο και το λιγνίτη, αναβάθμιση των συλλογικών αγαθών, ενίσχυση της καινοτομίας και της έρευνας».
Ο αντιπρόσωπος του ευρωβουλευτή των Γερμανών Πρασίνων, Sven Giegold, Malte Arhelger, επισήμανε ότι τα εργαλεία με τα οποία γίνεται η παρέμβαση αυτή είναι δύο. Το πρώτο είναι το κείμενο θέσεων: «Η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία και η Ευρωπαϊκή Ένωση – Πράσινο Πρόγραμμα πέρα από τις κρίσεις». Το δεύτερο είναι η έκθεση πρωτοβουλίας για το «Καταστατικό του ευρωπαϊκού συνεταιρισμού όσον αφορά τη συμμετοχή των εργαζομένων».
«Η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία είναι μια δίκαιη και υπεύθυνη εναλλακτική λύση ως προς το είδος της οικονομίας που μας έχει οδηγήσει στην οικολογική, οικονομική και κοινωνική κρίση. Είναι μια μορφή οικονομίας, η οποία αποσκοπεί στη επίτευξη στόχων, παρά στο κέρδος. Ενώ οι εμπορικές επιχειρήσεις ασκούν οικονομικές δραστηριότητες για να παράγουν κέρδος για τους ιδιοκτήτες τους, οι επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας ασκούν οικονομικές δραστηριότητες προς όφελος της δραστηριότητας την οποία ασκούν», είπε χαρακτηριστικά.
Η ΕΕ θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας με τρεις τρόπους:
1. Βελτίωση των προϋποθέσεων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Αφορά κυρίως το νομικό πλαίσιο που σε πολλές περιπτώσεις είναι ανεπαρκές.
2. Άρση των εμποδίων για τις επιχειρήσεις της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Σε πολλά κράτη μέλη η δημιουργία και η λειτουργία των επιχειρήσεων αυτών είναι δαπανηρή, τόσο με όρους οικονομικούς όσο και λειτουργικούς.
3. Δημιουργία κινήτρων για τις επιχειρήσεις της κατηγορίας αυτής. Προκειμένου να υπάρχει ευθυγράμμιση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όπως δημοκρατική συμμετοχή και μη κερδοσκοπική λειτουργία, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αποφυγή ευκαιριακών συμπεριφορών.
Σημαντική επιδίωξη για τους Πράσινους είναι η αναθεώρηση της οδηγίας για την συμπλήρωση του κανονισμού για το καταστατικό της ευρωπαϊκής συνεταιριστικής εταιρίας, όσον αφορά τη συμμετοχή των εργαζόμενων σ’ αυτές.
Ο εκπρόσωπος της Γενικής Διεύθυνσης Επιχειρήσεων και Βιομηχανίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Απόστολος Ιωακειμίδης, περιγράφοντας της επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας ανέφερε ότι είναι «μια ομάδα εταιρειών που λειτουργούν αντίθετα από τις παραδοσιακές κεφαλαιουχικές επιχειρήσεις. Χαρακτηρίζονται από ισχυρό πνεύμα αλληλεγγύης μεταξύ των μελών και ιδιαίτερο ενδιαφέρον προς την τοπική κοινότητα στην οποία δραστηριοποιούνται. Κοινό χαρακτηριστικό στην επιχειρηματική δραστηριότητά τους, είναι η απουσία της επιδίωξης του κέρδους, προκειμένου να ικανοποιήσουν τους μετόχους της επένδυσης. Και είναι ακριβώς αυτό το στοιχείο, δηλαδή η μεγιστοποίηση του κέρδους με κάθε κόστος, που είναι ένα από τα πιο σημαντικά αίτια της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, που είχε -και εξακολουθεί να έχει- μια καταστρεπτική επίδραση στην οικονομία πολλών χωρών και κυρίως του Νότου της Ευρώπης. Η κρίση έχει μετατοπίσει το κέντρο βάρους των φορέων χάραξης πολιτικής σε πιο μακροπρόθεσμους στόχους και στους ανθρώπους, αντί του κεφαλαίου, και έχει βοηθήσει στην τοποθέτηση των επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας στην ημερήσια διάταξη και πάλι. Η κρίση έγινε ευκαιρία για τις επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας, να αποδείξουν πόσο καλά μπορούν να βελτιώσουν την ευημερία, την κοινωνική ισότητα και δικαιοσύνη».
Πολιτική της Επιτροπής είναι να εγγυάται ένα πεδίο δραστηριότητας ίσων ευκαιριών, ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν και να ευημερήσουν παράλληλα με τις επιχειρήσεις του κεφαλαίου με κερδοσκοπικό προσανατολισμό και οι κοινωνικές επιχειρήσεις.
Οι επιχειρήσεις
Η εκπρόσωπος της οργάνωσης European Standing Conference of Co-operatives, Mutual Societies, Associations and Foundations (CEP-CMAF) που εκπροσωπεί την κοινωνική οικονομία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, Karine Pflüger, ανέφερε ότι φορείς της κοινωνικής οικονομίας είναι οικονομικοί και κοινωνικοί παράγοντες και χαρακτηρίζονται κατά κύριο λόγο με βάση το σκοπό τους και τη διαφορετικότητα στα κίνητρά τους.
Οι νομικές μορφές των οργανώσεων της κοινωνικής οικονομίας μπορεί να ποικίλλουν από το ένα κράτος μέλος στο άλλο. Ωστόσο, οι εταιρείες διαθέτουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως:
• Υπεροχή το ατόμου έναντι του εταιρικού κεφαλαίου.
• Εθελοντική και ανοιχτή προσχώρηση.
• Συσχέτιση των συμφερόντων των μελών με εκείνα του δημοσίου συμφέροντος.
• Εφαρμογή των αρχών της αλληλεγγύης και της ευθύνης.
• Διαχειριστική αυτονομία και ανεξαρτησία από την κυβέρνηση.
• Διάθεση του περισσότερου πλεονάσματος για την επιδίωξη της βιώσιμης ανάπτυξης και το δημόσιου συμφέροντος.
Ασφάλιση
Η αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αυτοδιαχειριζόμενων Ταμείων Υγείας και Κοινωνικής Προστασίας (ΑΙΜ), Ελένη Σπανοπούλου, εξήγησε γιατί τα ταμεία αυτά είναι πιο ανθεκτικά από τις μετοχικές ασφαλιστικές εταιρείες ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης και πως ένας σημαντικός πόλος της κοινωνικής οικονομίας, όπως ο Μουτουαλισμός, μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση αδιεξόδων, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων, όπως αυτή που ζούμε όλοι σήμερα.
Η Διεθνής Ένωση Αυτοδιαχειριζόμενων Αλληλοβοηθητικών Ταμείων Υγείας (AIM) ιδρύθηκε το 1950, συγκεντρώνει 41 εθνικές ομοσπονδίες αυτόνομης ασφάλισης υγείας και οργανώσεις κοινωνικής προστασίας από 27 χώρες, κυρίως στην Ευρώπη, όλες λειτουργώντας σύμφωνα με τις αρχές της Αλληλεγγύης και με μη κερδοσκοπικό προσανατολισμό.
Τα μέλη της ΑΙΜ παρέχουν κάλυψη, κυρίως, απέναντι στον κίνδυνο ασθενείας σε 230 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και σε περισσότερους από 160 εκατομμύρια στην Ευρώπη με τρεις τρόπους:
1. Συμμετέχοντας απευθείας στη διαχείριση της υποχρεωτικής ασφάλισης υγείας.
2. Παρέχοντας συμπληρωματική ασφάλιση υγείας.
3. Με απευθείας παροχή υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικών υπηρεσιών μέσα από ίδιες εγκαταστάσεις.
Η ιδιαιτερότητα των Αυτοδιαχειριζόμενων Αλληλοβοηθητικών Ταμείων Υγείας, έγκειται κυρίως στο σεβασμό προς τις αξίες και τις αρχές διακυβέρνησης που τα διέπουν. Είναι «κοινωνίες» που βασίζονται σε πρόσωπα και δεν έχουν μετόχους. Δεν αμείβουν επενδυτές μετοχικού κεφαλαίου με καταβολή μερισμάτων.
Τα Μουτουαλιστικά ταμεία είναι ιδιωτικές, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις που δεσμεύονται στο να διασφαλίζουν ελεύθερη εγγραφή, διά βίου ασφάλιση και στη βάση της μη επιλογής των κινδύνων. Λειτουργούν ουσιαστικά, σύμφωνα με την αρχή της αυτοδιοίκησης, όπου τα μέλη ή οι εκπρόσωποί τους μετέχουν άμεσα στη χάραξη της πολιτικής και της οικονομικής διαχείρισης, του κόστους και του είδους παροχών και υπηρεσιών ποιότητας στους ασφαλισμένους τους.
Ένα ευρωπαϊκό καταστατικό για την αυτοδιαχείριση στην περίθαλψη είναι η λύση που θα ενοποιήσει την περίθαλψη εκατομμυρίων Ευρωπαίων.
Συνεταιρισμοί
Ο διευθυντής του Cooperatives Europe (Κοινή πλατφόρμα των συνεταιρισμών στην Ευρώπη) Klaus Niederländer, ενός οργανισμού που έχει ως μέλη 99 συνεταιριστικές οργανώσεις, από 37 χώρες από το σύνολο των 42 χωρών της Ευρώπης, από 6 ευρωπαϊκούς οργανισμούς του δημόσιου τομέα και αντιπροσωπεύει 160.000 συνεταιριστικές επιχειρήσεις, 123 εκατομμύρια μέλη και 5,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, παρουσίασε έναν τρόπο εξόδου από την κρίση μέσω του συνεργατικού μοντέλου στην Ευρώπη.
Οι υπηρεσίες που παρέχει το Cooperatives Europe στα μέλη του είναι: Υποστήριξη, Επικοινωνία, Πληροφόρηση και Γνώση καθώς και Ανάπτυξη του Συνεργατισμού. Για το Cooperatives Europe οι συνεταιρισμοί είναι ένα ανθρωποκεντρικό μοντέλο το οποίο έρχεται να ικανοποιήσει τις ανάγκες των μελών του.
Η πορεία προς το μέλλον, σύμφωνα με τον κ. Klaus Niederländer περιλαμβάνει:
• Ισότιμους όρους ανταγωνισμού για όλους τους οικονομικούς φορείς.
• Αποτελεσματικό πλαίσιο πολιτικής και το σύστημα υποστήριξης για αναβαθμισμένες και βιώσιμες τοπικές και περιφερειακές λύσεις.
• Νέα εταιρική σχέση μεταξύ των οικονομικών παραγόντων και φορέων χάραξης πολιτικής.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των Ενώσεων Γενικού Συμφέροντος (CEDAG), Patrick de Boucquois επικεντρώθηκε στη δυνατότητα για την ενεργοποίηση και τη μεγιστοποίηση των επιπτώσεων της κοινωνικής επιχειρηματικότητας στην οικονομία καθώς και στην προσπάθεια προς την αναγνώριση των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων στην ΕΕ.
Το CEDAG είναι ένα δίκτυο μη κερδοσκοπικών οργανισμών από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, που ιδρύθηκε το 1989 με μέλη εθνικές και ευρωπαϊκές πλατφόρμες μη κερδοσκοπικών οργανισμών και ΜΚΟ. Εχει περισσότερα από 30 μέλη από 18 χώρες.
Το παράδειγμα του REVES
Ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πόλεων και Περιφερειών για την Κοινωνική Οικονομία (REVES), Erdmuthe Klaer, ανέλυσε την οικοδόμηση στις τοπικές κοινότητες και τις συνεργασίες γύρω από την κοινωνική οικονομία.
Το REVES ιδρύθηκε το 1996. Μέλη του δικτύου είναι πόλεις, επαρχίες, περιφέρειες εργασίας, πρόθυμοι να εργαστούν σε συνεργασία με τοπικές και περιφερειακές κοινωνικές δομές της οικονομίας καθώς και τοπικές συνεργασίες σε 45 γεωγραφικά σημεία, σε 10 κράτη μέλη της ΕΕ και του Μαρόκου.
Έχει ως στόχο την προώθηση εταιρικών σχέσεων γύρω από την κοινωνική οικονομία για τη βιώσιμη (τοπική) ανάπτυξη που θα λαμβάνει υπόψη τις κοινωνικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές και πολιτιστικές πτυχές.
Ένα παράδειγμα τέτοιας εταιρικής σχέσης είναι αυτή του κοινοτικού ιδρύματος της Μεσσήνης στην Ιταλία το οποίο δημιουργήθηκε το 2009:
Ιδρυτές - υποστηρικτές:
• Κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία.
• Ηθικές τράπεζες χρηματοδότησης.
• Συνομοσπονδία τοπικών εργοδοτών.
• Πολίτες.
Μεταξύ των πρωτοβουλιών είναι η επανένταξη των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας από δικαστικό ψυχιατρικό νοσοκομείο στην αγορά εργασίας και την κοινωνία (έργο "Luce & Libertà”).
Κύρια δραστηριότητα είναι η εγκατάσταση των ηλιακών συλλεκτών. Πως λειτουργεί:
• Οι επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας και άλλες ΜΜΕ: Κατάρτιση και απασχόληση.
• Κύριος πάροχος των ηλιακών συλλεκτών: πώληση πάνελ στο ίδρυμα σε συμφέρουσα τιμή.
• Οι δημόσιες αρχές: συνοδεία της ομάδας στόχου από ψυχοθεραπευτές, "παροχή" στέγης και τα έσοδα από το πλεόνασμα της παραγόμενης της ενέργειας.
• Ιδιωτικά νοικοκυριά: "παροχή" στέγης και τα έσοδα από το πλεόνασμα της παραγόμενης της ενέργειας.
• Τράπεζα: παροχή χρηματοδότησης εκκίνησης.
Αποτελέσματα:
• Ενδυνάμωση της ομάδας στόχου.
• Επανένταξη της ομάδας στόχου στην αγορά εργασίας (ενίσχυση των ικανοτήτων, προώθηση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας).
• Επανένταξη της ομάδας στόχου στην κοινωνία.
• Προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της πρόσβασης στην ενέργεια.
• Δημιουργία δικτύων αλληλεγγύης (ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων και των δομών σε μια τοπική κοινότητα).
• Ενεργοποίηση ενός διαφορετικού είδους των γνώσεων και των πόρων, της βιωσιμότητας κλπ.
• Δημιουργία και πάλι νέων ιδεών και πρωτοβουλιών.
Πράσινη Οικονομία ως λύση
Ο βουλευτής Περιφέρειας Βρυξελλών του κόμματος των Βέλγων Πράσινων Ecolo, Arnaud Pinxteren, παρουσίασε το θέμα «Η κοινωνική οικονομία ως κινητήρια δύναμη της μετάβασης».
«Η απλή σύζευξη της ανάπτυξης με το περιβάλλον, του κέρδους με τη φύση, δε θα μπορούσαν να αποτελούν λύση για τα προβλήματα της παραγωγικότητας (συσσώρευση του πλούτου, ως προϋπόθεση για την ευημερία και η κατανάλωση ως μόνη δυνατή μέθοδος χειραφέτησης) και του καπιταλισμού (συσσώρευση του κέρδους από τους κατόχους του κεφαλαίου)», τόνισε.
Οι τάσεις αυτές δεν λαμβάνουν υπόψη τα όρια των φυσικών πόρων και διαιωνίζουν την κοινωνική ανισότητα.
Μια άλλη οικονομία είναι εφικτή, και αυτή υπάρχει ήδη:
• Η κοινωνική οικονομία καταλαμβάνει το 10% του ΑΕΠ στο Βέλγιο, το οποίο ουσιαστικά είναι αρκετή για να προτείνει ένα εναλλακτικό μοντέλο.
• Υπηρεσίες προς τα μέλη της κοινότητας. Κέρδος ως πιθανό, εντούτοις μη υποχρεωτικό, αποτέλεσμα.
• Σημαντική για την κοινότητα: αγκυρωμένη σε τοπικό και γεωγραφικό επίπεδο, οργανώνει την παραγωγή ως απάντηση στις ανάγκες του πληθυσμού.
• Η σημασία της λειτουργίας του κεφαλαίου με την αναδιανομή του πλούτου που παράγεται μέσω των καταστατικών που περιορίζουν ή ακόμα και εξαλείφουν τις κερδοσκοπικές πρακτικές (συνεταιρισμοί, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, εταιρείες με κοινωνικό σκοπό κλπ.). Γεγονός που συνεπάγεται μείωση της πίεσης για χρηματοοικονομικές επιδόσεις.
• Περιορισμός της έντασης των μισθών, που ενθαρρύνει την εσωτερική δημοκρατία, τη συμμετοχή των εργαζομένων καθώς και τη συμμετοχή των χρηστών (περισσότερη εκτίμηση για τις ανάγκες του καθενός).
Ο υπεύθυνος επικοινωνίας από το δίκτυο RREUSE (Reuse and Recycling European Union Social Enterprises), Julien Fortin έκανε την παρουσίαση της δραστηριότητας των Κοινωνικών Επιχειρήσεων Επαναχρησιμοποίησης και Ανακύκλωσης της ΕΕ.
Το RREUSE είναι μια ευρωπαϊκή ομπρέλα για τις κοινωνικές επιχειρήσεις με δραστηριότητες στην επαναχρησιμοποίηση, την επιδιόρθωση και την ανακύκλωση. Ιδρύθηκε το 2001 από τέσσερα εθνικά δίκτυα, με έδρα της γραμματείας από το 2003 τις Βρυξέλλες και κεντρικό στόχο την επαναχρησιμοποίηση και τη νομοθετική κάλυψή της από την ΕΕ. Μέλη του είναι 10 κράτη, 20 εθνικά ή περιφερειακά δίκτυα, δίκτυα κοινωνικών επιχειρήσεων που προωθούν ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης (προστασία του περιβάλλοντος, κοινωνικής δικαιοσύνης και οικονομικής βιωσιμότητας).
Προσφέρει 42.000 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης, έχει 120.000 εθελοντές και ασκούμενους και συμμετέχουν πάνω από 150.000 άτομα σε όλη την Ευρώπη. Συνολικά πάνω από 710.000 τόνοι υλικών εκτρέπονται από τη χωματερή στην επαναχρησιμοποίηση ή, όταν αυτό είναι αδύνατο, στην ανακύκλωση.
Ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου δρ., Γιώργος Τσομπάνογλου, ανέφερε ότι «στην Ελλάδα, η σύγκρουση μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών και τη νομική τάξη έχει, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, εμπλέξει ένα εξαιρετικά αντιδημοκρατικό, από κοινωνικονομική άποψη καθεστώς ενσωματωμένο σε ένα ημιστρατιωτικό μηχανισμό ‘διοικητικής πρόνοιας’, που λειτουργεί ως πραγματική μέριμνα μόνο για το ‘πολιτικά ορθό’. Η μέριμνα (πολιτική και κοινωνική ένταξη που δηλώνει την απασχόληση και την κοινωνική ασφάλιση) σήμανε το δικαίωμα εισόδου στην κρατική γραφειοκρατία, η οποία, είχε καθιερωθεί ως το κύριο πεδίο της κοινωνικής προστασίας σύμφωνα με την οποία είχε δικαιολογηθεί. Αυτό το εγγυάται η γενικευμένη προστασία που παρέχεται από τη μισθωτή σχέση εργασίας, σαφώς καθορισμένων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και την κανονικότητα στην εργασία-ζωής».
Είπε επίσης ότι η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία αποτελεί μια οικονομική και κοινωνική λειτουργία η οποία αναπτύσσεται με γοργά βήματα. Η κοινωνία των πολιτών ως συλλογικό υποκείμενο αποκτά τη γνώση και την πεποίθηση ότι μπορεί να διαχειριστεί τις τύχες της με τις δικές της δυνάμεις, χωρίς να περιμένει να τις προσδιορίσουν και να τις διαχειριστούν “κάποιοι άλλοι” γι αυτή χωρίς αυτή.
«Το πολιτικοοικονομικό σύστημα έχει τις δικές του προτεραιότητες που εξυπηρετούν τα δικά του συμφέροντα, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις δεν ταυτίζονται με τα συμφέροντα των πολιτών. Γι αυτό γίνεται επιτακτική η ανάγκη, και με δεδομένη την καθολική κρίση την οποία διάγουμε, να σχεδιαστεί , να οργανωθεί, να προβληθεί και να αρχίσει να κάνει αισθητή την παρουσία του μια άλλη προσέγγιση της λειτουργίας της οικονομίας και της κοινωνίας, συνεργατική και αλληλέγγυα», σημείωσε.

Σάκης Τζάκρης
Msc στη Μηχανική της Διοίκησης
Μέλος της ΠΡΩ.Σ.Κ.ΑΛ.Ο (Πρωτοβουλία Συνεργασίας για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία).